Or you want a quick look: Satoshi Nakamoto là ai?
Satoshi Nakamoto là ai? Đến giờ đây vẫn còn là câu hỏi chưa có lời giải đáp ứng trong cộng đồng người dùng tiền điện tử thế giới. Kể từ khi Bitcoin ra đời, đồng tiền này đã tăng giá trị đến cả chục ngàn phần trăm. Giá trị vốn hóa trên 1000 tỷ USD khiến cả thế giới phải ngỡ ngàng trước sức hút của loại tiền mã hóa từng chỉ mua được chưa nổi 2 chiếc bánh pizza. Đến giờ vẫn chưa có thể hiểu nổi sự biến mất không tăm tích của Satoshi. Và liệu nếu một ngày Satoshi Nakamoto quay trở lại thì chuyển gì sẽ xảy ra với đồng Bitcoin.
Satoshi Nakamoto là ai?
Đến nay người ta vẫn chỉ biết Satoshi Nakamoto là một lập trình viên ẩn danh, người có công tạo ra mạng lưới Bitcoin. Trong suốt quá trình nghiên cứu và cho ra đời đồng Bitcoin đầu tiên vẫn chưa một ai biết đích xác danh tính của Satoshi. Ngay cả những người đồng nghiệp cùng nghiên cứu dự án cũng chưa một lần gặp mặt mà chỉ liên lạc với người này thông qua email.
[external_link_head]
Mọi người chỉ biết rằng kể từ năm 2007, Satoshi đã bắt đầu nghiên cứu, thiết kế mạng lưới giao dịch Bitcoin. Mục tiêu của ông là có thể tạo ra một hệ thống cho phép người mua và người bán giao dịch trực tiếp với nhau mà không cần phải đạt được sự tin tưởng. Thời điểm đó có lẽ số người biết chính xác Bitcoin là gì chỉ đếm trên đầu ngón tay.
Phải đến tháng 10/2008, cái tên Satoshi Nakamoto mới bắt đầu được cộng đồng biết đến. Ông đã sử dụng một nickname này để xuất bản bài viết liên quan đến đồng Bitcoin với tựa đề “A Peer-to-Peer Electronic Cash System”. Khi đó ông mô tả rất chi tiết cách thức hoạt động và làm thế để tạo thành một Bitcoin.
Một năm sau đó, Satoshi khởi xướng một diễn đàn mang tên Bitcointalk. Đây là nơi ông cùng các thành viên bàn luận vấn đề kỹ thuật. Đồng thời, ông cũng bắt đầu thuê thêm một đội ngũ lập trình riêng để tiếp tục cải thiện mạng Blockchain của Bitcoin.
Dù làm việc với rất nhiều cộng sự nhưng Satoshi chưa gặp mặt hay để lộ danh tính thật với bất kỳ ai. Ngay các thành viên chủ chốt của dự án như Gavin Andresen, Mike Hearn cũng chỉ liên lạc, trao đổi với ông qua vài mẩu thư email.
Sau bài đăng giới thiệu về cơ chế hoạt động của đồng Bitcoin, cha đẻ của đồng tiền này cũng dần hoạt động thưa thớt. Thậm chí trong danh sách 100 nhà phát triển có nhiều đóng góp nhất cho dự án Blockchain Bitcoin không hề có tên Satoshi Nakamoto.
Bài viết cuối cùng Satoshi đăng trên diễn đàn Bitcointalk là từ tháng 12/2010. Trong bài này này, ông trình đề cập đến một phiên bản update cho phần cốt lõi của chuỗi Bitcoin. Kể từ thời điểm đó, người ta không còn thấy ông xuất hiện trên diễn đàn này nữa.
Sau khi biến mất trên diễn đàn Bitcointalk, Satoshi vẫn giữ liên lạc với một số thành viên chủ chốt như Gavin, Martti, Mike Hearn. Tháng 5/2012, ông gửi đến Martti Malmi một email trao đổi cuối cùng với nội dung “Tôi sẽ không còn xuất hiện nữa bởi hiện giờ tôi còn nhiều việc khác phải làm”. Kể từ đó đến nay, Satoshi dường như đã hoàn toàn bốc hơi khỏi thế giới, không còn ai có thể liên với ông.
Vì sao Satoshi Nakamoto lại biến mất?
Satoshi Nakamoto là ai và vì sao ông lại biến mất vẫn còn là ẩn số lớn. Mặc dù không biết đích xác danh tính nhưng nhiều người đã đưa ra giải thích cho sự mất tích đầy ly kỳ của cha để đồng Bitcoin.
Giả thuyết 1: Lẩn tránh vấn đề pháp lý
Mạng lưới mà Satoshi tạo ra nếu được chấp nhận có thể cạnh tranh trực tiếp với hệ thống tài chính tập trung hiện thời. Khi đó, ngân hàng trung ương không còn giữ vai trò chủ chốt trong việc điều phối thị trường tài chính toàn cầu. Chính phủ tại các quốc gia hành không hề muốn viễn cảnh đó xảy ra. 
Trong quá khứ, chuyên gia Phil Zimmermann đã từng tạo ra một phần mềm cho phép mọi người liên lạc với nhau không chịu sự quản lý của bất kỳ cơ quan nào. Tuy nhiên ngay sau khi ra bắt phần mềm này, Chính phủ Mỹ lập tức vào cuộc xóa sổ ngay ý tưởng của Phil Zimmermann khi nó còn chưa kịp phát triển mạnh.
Thậm chí, Phil Zimmermann sau đó đã bị xếp vào đối tượng điều tra hình sự. Bạn cần nhớ rằng, người này chỉ tạo ra một phần mềm hai bên trao đổi tin nhắn với nhau mà không bị theo dõi. Vậy thử tượng tượng xem với một mạng lưới giao dịch khổng lồ hỗ trợ trực tiếp người mua với người bán như Bitcoin không chịu giám sát của bất kỳ cơ quan nào, liệu các chính phủ khó để yên?
[external_link offset=1]Có lẽ vì phần nào lường trước viễn cảnh trên, Satoshi Nakamoto đang sớm tìm cho mình một đường lui an toàn. Mặc dù biến mất khỏi thế giới Bitcoin nhưng theo nhiều chuyên gia, Satoshi vẫn đang sở hữu ít nhất 1 triệu BTC. Vì thế dù không tham gia điều hành dự án nhưng Satoshi phân thoải mái tận hưởng cuộc sống vương giả mà không lo bị pháp luật sờ gáy.
Giả thuyết 2: Satoshi vốn đã là 1 tỷ phú
Satoshi Nakamoto chính là người khai thác những khối Bitcoin đầu tiên. Theo tính toán của một số chuyên gia, số Bitcoin ông nắm giữ thấp nhất cũng vào khoảng 1 triệu BTC. Mà theo như trên lý thuyết, nguồn cung của đồng tiền này đã bị giới hạn ở mức 21 triệu BTC. Hiện tại tổng vốn hóa thị trường của Bitcoin đã vượt quá mức 1.000 tỷ USD. 
Như vậy với giá trị thị trường hiện tại, Satoshi đang nắm trong tay xấp xỉ 50 tỷ USD, thuộc top những người giàu nhất thế giới hiện nay. Nếu như công khai danh tính, ông chắc chắn không tránh khỏi các cáo buộc về thuế và nhiều vấn đề khác.
Mặc dù thời điểm mà Satoshi rút lui đồng Bitcoin chưa hề cao như hiện tại. Thế nhưng vào giai đoạn 2010 – 2021, đồng tiền mã hóa bắt đầu có bước chuyển biến tích cực về giá (mức giá cao nhất năm 2011 là 32 USD / BTC). Vì thế thay vì phải mất công chèo chống dự án và đối mặt với sự đe dọa của các chính phủ, Satoshi đã chọn cách biến mất.
Ông hoàn toàn có thể ung dung cùng khối tài sản chục tỷ USD mà không lo bị nhòm ngó. Tất nhiên đây chỉ là suy đoán mang tính chủ quan của nhiều người nhưng không có nghĩa giả thuyết này không có khả năng xảy ra.
Giả thuyết 3: Satoshi Nakamoto muốn cả thế giới biết tính ẩn danh của Bitcoin
Đặc tính nổi bật của đồng Bitcoin và hệ thống Blockchain của nó chính là tính ẩn danh. Có nghĩa bên mua hoặc là bên bạn tao với nhau không cần thông qua bên trung gian, danh tính của họ hoàn toàn không thể xác định. 
Vì thế cho dù có nắm trong tay cả triệu USD, người ta vẫn không có cách nào để xác định Satoshi Nakamoto là ai, đang giao dịch với ai. Có lẽ ông muốn cả thế giới biết rằng mình đã tạo một loại tiền tệ trao đổi tự do nhất từ trước đến nay. Nhờ vào tính chất ẩn mà hàng tỷ người đang bị Bitcoin thu hút.
Sẽ ra sao nếu Satoshi Nakamoto trở lại?
Sau hơn 10 mất tăm tích, Satoshi Nakamoto có trở lại hay không là câu hỏi còn để ngỏ. Thế nhưng chắc chắn không nhiều người mong muốn người sáng tạo ra đồng Bitcoin sẽ quay lại thị trường. 
Một bản báo cáo của sàn Coinbase đã chỉ ra mức độ phản ứng của thị trường trước giả thuyết Satoshi chính thức trở lại. Chuyên gia phân tích của sàn giao dịch này nhấn mạnh “ Một khi danh tính của được công khai, chắc chắn giá Bitcoin sẽ trượt dốc không phanh.”
Theo ước tính của sàn Coinbase, nhân vật bí ẩn này có thể đang sở hữu trên 1 triệu BTC. Nếu tính theo mức giá hồi đầu tháng 2/2021, lượng Bitcoin nằm trong tay Satoshi đã xấp xỉ con số 50 tỷ USD, chiếm gần 5% tổng vốn hóa thị trường.
“Sự xuất hiện của Satoshi có khả năng đẩy thị trường tiền điện tử toàn cầu đi xuống. Một khi giá Bitcoin lao dốc sẽ khiến hàng loạt đồng tiền ảo khác giảm theo. Khi đó, người nắm giữ coin có thể đua nhau bán tháo kéo giá ngày giảm sâu.” lãnh đạo cấp cao của một tiền điện tử tại Mỹ chia sẻ nhận định.
Như đã biết, tổng số lượng Bitcoin đã và chưa khai thác chỉ ở con số 21 triệu BTC. Có nghĩa khi khai thác hết, người ta sẽ không thể tạo mới Bitcoin. Nếu Satoshi tung số lượng BTC đang nắm tay ra thị trường tất yếu dẫn đến việc thị trường toàn bị loãng đột ngột. Vị thế “vàng kỹ thuật số” trong thế giới tiền điện tử của Bitcoin có nguy cơ cao bị đe dọa.
Ngay sau khi sách trắng Bitcoin (White Paper Bitcoin) chính thức đăng tải trên Bitcointalk, tên tuổi Satoshi Nakamoto đã bắt đầu được quan tâm. Nhiều chuyên gia đã sớm nhận ra tiềm năng phát triển của mạng Bitcoin, nơi đặt tính tự do dân chủ trong giao dịch mua bán lên trên hết.
Mặc dù không rõ Satoshi đã hoặc sẽ sử dụng số lượng Bitcoin khổng lồ trên ra sao, nhưng khả năng cao chúng ta sẽ không bao giờ biết chính xác Satoshi Nakamoto là ai. Sự lẩn tránh này giúp ông không bị vướng vào những rắc rối liên quan đến pháp lý.
Những nhân vật từng bị đồn đoán là Satoshi Nakamoto
Sau sự biến đột ngột của nhà sáng lập Bitcoin, từng có không ít nhân vật bị đồn đoán chính là Satoshi Nakamoto. Vậy cụ thể họ là ai?
Dorian Nakamoto
Một bài viết xuất bản trên tờ Newsweek vào năm 2014 từng đưa ra nhận định, phân tích cho rằng Dorian Nakamoto chính là chả để đồng Bitcoin. Đây cũng là một trong số ít những lần một tờ báo chính thống đưa ra bài phân tích về nhân vật bí ẩn bậc nhất thế kỷ 21 này. 
Theo đó, biên tập viên Leah McGrath Goodman đã đưa ra bằng chứng cho thấy người đàn ông tên Dorian Nakamoto sống tại California chính là Satoshi Nakamoto. Tuy vậy, Dorian cho biết chưa bao giờ tự nhận mình là Satoshi. Ông cũng không có bất cứ liên nào đến dự án Bitcoin.
Vào ngày 5/7/2014, tài khoản của Satoshi Nakamoto trên P2P Foundation đăng dòng trạng thái với nội dung “Tôi không phải là Nakamoto”. Tài khoản đăng tải này hoàn toàn trùng khớp với tài khoản của nhà sáng lập Bitcoin. Đây cũng là lần cuối thế giới Satoshi xuất hiện trên các dòng post.
Hal Finney
Thật trùng hợp, Hal Finney chính là hàng xóm của người đàn ông Nhật Bản Dorian Nakamoto. Ông là người đầu tiên tham gia thực hiện giao dịch nhận 10 Bitcoin từ Satoshi vào tháng 1/2019. Người ta cho rằng Hal Finney đã sử dụng tên người hàng xong của ông để hoạt động ẩn danh. 
Ngoài ra, Finney nằm trong nhóm người đầu tiên ủng hộ dự án Bitcoin. Ông còn là người theo trường phái của chủ nghĩa tự do, có kinh nghiệm trong lĩnh vực lập trình. Tuy nhiên vào tháng 8/2014, Hal Finney đã qua đời sau một thời gian chống chọi với căn bệnh teo cơ nửa người. Nếu đúng ông là Satoshi Nakamoto thì có lẽ bí mật về người sáng lập Bitcoin cũng bị mang theo xuống mồ.
Vậy nhưng nếu Hal Finney chính là Satoshi thì 1 triệu BTC ông nắm giờ đang nằm ở đâu, trong tay ai? Câu hỏi này có lẽ chỉ có ông mới biết .
[external_link offset=2]Craig Wright
Craig Wright từng có kinh nghiệm xong cả lĩnh vực khoa học máy tính và tài chính. Cội nguồn tin đồn Craig Wright bắt đầu từ việc tờ Gizmodo nhận được một email ẩn danh cho biết người đàn người Úc này chính là Satoshi. 
Thậm chí cả 2 tờ báo lớn Wired và Gizmodo đều khởi xướng một chiến dịch điều tra và đưa ra kết luận Craig có khả năng cao là người đã sáng tạo ra Bitcoin. Sau đó, ngay cả cơ quan điều tra Úc cũng thực hiện lệnh khám xét nhà Craig để xác định xem người này có thực sự là Satoshi hay không.
Đến năm 2016, trang tin tức BBC và The Economist cùng bắt tay hợp tác thực hiện bài điều tra về nhân vật Craig Wright. Bài báo này cho hay, Craig từng sử dụng những ký tự tin nhắn giống với dạng khóa mật mã ứng dụng trong thời kỳ đầu hình thành Bitcoin.
Những ký tự khóa trên liên hệ mật thiết với hệ thống chuỗi khối Bitcoin từng được chính Satoshi khai thác trước đó. Cũng trong cùng ngày, Craig đã đăng tải một bài viết với dạng ký tự tương đồng.
Vì vậy ngay sau đó, chuyên gia nghiên cứu mật mã Dan Kaminsky viết trên chính Blog cá nhân của ông rằng Craig chỉ đang lừa phỉnh cả thế giới mà thôi. Đồng thời, nhà phát triển Jeff Garzik cũng tán đồng với quan điểm của Kaminsky.
Trong một bài phỏng vấn với hãng tin BBC, Craig cho biết sẽ tung ra một bằng chứng thuyết phục chứng minh quyền tác giả với sách trắng Bitcoin. Cho đến thời điểm hiện tại, ông ta vẫn chưa thực hiện lời hứa này.
Một bài phân tích trên trang Cointelegraph khẳng định chắc chắn Craig không phải là người đã phát minh ra đồng Bitcoin. Bởi nếu theo dõi kỹ những bài viết của người này dễ thấy rằng cách sử dụng từ ngữ của ông ta không hề giống với Satoshi Nakamoto. Nghiên cứu của Craig vẫn còn để lộ nhược điểm liên quan đến bảo mật.
Ngay cả nhà sáng lập mạng Ethereum cũng công khi chỉ trích Craig chỉ là kẻ lừa đảo, dựa hơi Satoshi Nakamoto không hơn không kém.
Nick Szabo
Đây là nhân từng tham gia diễn đàn Cypherpunks từ khá sớm. Được biết Cypherpunks chính là nơi những thành viên tham gia đưa ra ý tưởng đầu tiên về tiền mã hóa. Nick Szabo đã đưa ra ý tưởng về một đồng tiền kỹ thuật số mang tên “Bit Gold” từ năm 1998. Ông còn là thành viên trong nhóm phát triển có sự tham gia của Hal Finney. Nếu so sánh kỹ bạn sẽ thấy rằng, Bit Gold và Bitcoin có rất nhiều đặc điểm giống nhau. 
Nathaniel Popper, phóng viên tờ New York Times đã từng có cơ hội trò chuyện trực tiếp với Nick Szabo. Anh tin rằng Nick Szabo có khả năng cao chính là cha đẻ thực sự của đồng Bitcoin. Thế nhưng Nick ngay lập tức phủ nhận ông hoàn toàn không phải là người đã sáng tạo ra Bitcoin.
Elon Musk (CEO của Tesla)
Thời gian gần đây một số tin đồn cho rằng, tỷ phú Elon Musk là người đứng sau dự án tiền điện tử Bitcoin. Bởi ông vừa có mam hiểu cho trong lĩnh vực công nghệ đồng thời am hiểu sâu rộng về lĩnh vực tài chính.
Vị tỷ phú này cũng rất tích cực lăng xê cho Bitcoin và một số loại coin khác. Nổi bật là sự tăng giá ngoạn mục của Dogecoin sau những động thái đầy ẩn ý trên tài Twitter của ông. Mới đây chỉ một động thái nhẹ của Tesla đã đủ khiến giá của Bitcoin được phen chao đảo.
Thế nhưng cũng giống như nhiều người khác, Elon Musk ngay lập tức phủ nhận ông không phải là người giả tạo ra Bitcoin.
Tổng kết
Satoshi là ai? Chưa một ai có thể trả lời chính xác. Tuy nhiên cho dù còn sống hay đã trở về với thế giới bên kia, vai trò của ông đối với thị trường tìm việc từ hiện là không thể phủ nhận. Tính từ thời điểm phát hành đầu tiên đến nay, đồng Bitcoin đã trở thành loại hình tài sản kỹ thuật số giá trị nhất. Mức tăng của nó sau hơn 10 năm đạt đến cả chục ngàn phần trăm. Có lẽ ngay cả Satoshi cũng khó có thể tưởng tượng rằng đồng tiền mã hóa ông tạo ra lại có sức ảnh hưởng to lớn đến vậy.
Dù đã biến mất khỏi thị trường Bitcoin nhưng thông điệp mà Satoshi để lại trong email cuối cùng vẫn khiến cả thế giới phải suy ngẫm. Ông mong muốn đồng tiền mà mình tạo ra sẽ nằm trong tay những người tốt thay vì trở thành công cụ trong tay kẻ lừa đảo, rửa tiền. Đến giờ dù Satoshi Nakamoto là ai đi chăng nữa không còn quá quan trọng nữa. Bởi người ta sẽ chỉ nhớ đến ông như một người đã làm thay đổi khái niệm về tiền tệ, mở xu hướng giao dịch tự do, nơi mọi người đều có quyền quyết định những thay đổi trong chính hệ thống họ tham gia.Cảm ơn bạn đã đọc hết bài chia sẻ của Beat Đầu Tư.
Mã ID: n548 [external_footer]
