A. CẤU TRÚC ĐOẠN NGHỊ LUẬN XÃ HỘI

I. Đoạn nghị luận hiện tượng đời sống xã hội:

1. Mở đoạn:

- Giới thiệu luận điểm.

- Sử dụng 1 đến 2 câu văn để dẫn dắt, giới thiệu vấn đề nghị luận.

2. Thân đoạn: Cần đảm bảo các nội dung sau:

- Nêu được thực trạng của vấn đề (có dẫn chứng, số liệu cụ thể)

- Nguyên nhân của vấn đề (Vận dụng kiến thức để giải thích rõ nguyên nhân của vấn đề).

- Hậu quả (hoặc kết quả) của vấn đề (kết hợp đưa dẫn chứng, số liệu để làm rõ hậu quả hoặc kết quả của vấn đề)

- Đưa ra các giải pháp để thực hiện vấn đề. Trình bày các biện pháp để khắc phục hạn chế hoặc phát huy mặt ưu điểm.

- Liên hệ bản thân, nêu lên những việc cần thiết bản thân cần thực hiện cũng như trách nhiệm của cộng đồng, của thế hệ trẻ hiện nay.

3. Kết đoạn: Sử dụng 1 câu văn để khẳng định tính đúng đắn, tầm quan trọng của vấn đề

II. Đoạn nghị luận vấn đề tư tưởng đạo lý:

1. Mở đoạn:

- Giới thiệu luận điểm.

- Sử dụng 1 đến 2 câu văn để dẫn dắt, giới thiệu vấn đề nghị luận.

2. Thân đoạn

- Nêu khái niệm, giải thích rõ vấn đề cần nghị luận.

- Bàn luận giải quyết vấn đề. Phân tích và chứng minh những mặt đúng của tư tưởng , đạo lí cần bàn luận:

READ  Soạn bài Tóm tắt văn bản nghị luận | Ngắn nhất Soạn văn 11.

+ Biểu hiện của vấn đề trong cuộc sống.

+ Tại sao ta cần phải thực hiện đạo lý đó.

+ Chúng ta cần phải làm gì để thực hiện đạo lý đó.

- Bày tỏ quan điểm của người viết:

+ Đánh giá vấn đề: Nêu ý nghĩa của vấn đề, mức độ đúng - sai, đóng góp - hạn chế của vấn đề.

+ Từ sự đánh giá trên, rút ra bài học kinh nghiệm trong cuộc sống cũng như trong học tập, trong nhận thức cũng như trong tư tưởng, tình cảm...

+ Đề xuất phương châm đúng đắn...

3. Kết đoạn: Khẳng định vấn đề

- Khẳng định chung về tư tưởng, đạo lí đã bàn luận ở thân bài (...)

- Lời nhắn gửi đến mọi người (...)

Làm chủ bài văn nghị luận văn học chỉ trong 3 bước.

Giống như cấu trúc của việc làm văn nghị luận xã hội hay đọc hiểu văn bản thì việc ứng dụng sơ đồ tư duy vào nghị luận văn học cũng chỉ cần 3 bước đơn giản:

Bước 1: Tìm hiểu đề, xác định kiểu sơ đồ.

Cho dù muốn làm gì, muốn viết gì trong bài làm đi chăng nữa thì việc đầu tiên khi bắt tay vào làm một bài nghị luận văn học đó là phải xác định được đề bài đã cho thuộc kiểu bài nào.

Theo cấu trúc đề thi hiện nay thì bài nghị luận văn học chủ yếu thuộc kiểu bài nghị luận so sánh hai vấn đề, hai đối tượng, thế nhưng khi đi thi hay kiểm tra trên lớp thì các thầy cô vẫn thường xuyên đưa vào các kiểu bài: Nghị luận về tác phẩm đoạn trích văn xuôi; nghị luận về tác phẩm, đoạn thơ; nghị luận về một ý kiến bàn về văn học.

Việc xác định được kiểu bài bài ngay từ khi đọc đề sẽ giúp cho bạn ngay lập tức hình dung ra được kiểu sơ đồ tư duy nào phù hợp với đề bài này và bạn sẽ hình dung ra được tổng quan bài văn của mình sẽ cần gì.

XEM THÊM:  ý nghĩa của việc cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học

Khi đó hãy tiếp vào công việc tìm hiểu đề bằng cách trả lời cho câu hỏi: Đề bài hỏi về đối tượng nào, đối tượng đó ra sao, như thế nào? Đề bài yêu cầu cần làm gì với đối tượng đó…

Và thường thì sẽ có 2 dạng đề đó là đề nổi và đề chìm, với đề nổi thì các bạn có thể dễ dàng tìm ra được luận đề của đề bài nhưng còn đề chìm đòi hỏi bạn phải nhớ về tác phẩm, từ đó liên hệ với đề bài để tìm luận đề và hãy nhớ lại lúc trước bạn xác định đề bài thuộc kiểu bài nào nó sẽ giúp ích rất nhiều cho bạn vì mỗi kiểu bài sẽ có những cách hỏi khác nhau.

Xem thêm:

*

Các bước làm 1 bài nghị luận văn học

Sau khi hoàn thành xong những việc trên mình khuyên bạn nên ghi thật to, thật rõ luận đề của đề bài ra giấy và đặt trước mặt mình vì việc làm đó chính là bạn đã xác định cho mình một hình ảnh trung tâm của toàn bài và từ đó chỉ cần tô màu, trang trí cho hình ảnh là bạn đã hoàn thành một nửa bài văn của mình.

Bước 2: Gợi nhớ kiến thức bằng sơ đồ tư duy.

Sau khi xác định được hình ảnh được hình ảnh trung tâm của toàn bài bước tiếp theo đó là gợi nhớ lại kiến thức và hoàn thành sơ đồ tư duy văn học.

READ  Nghị luận về khiêm tốn (17 mẫu)

Nhưng trước khi gợi nhớ được một núi kiến thức lớn như vậy thì bạn phải ghi nhớ nó đã. Có 1 cách để ghi nhớ kiến thức nhanh và hiệu quả nhất đó chính là sử dụng sơ đồ tư duy.

Ví dụ trong bài thơ Đất Nước (Nguyễn Khoa Điềm ) một bài thơ khá dài và nhiều kiến thức thì việc bạn cần làm là vẽ một sơ đồ tư duy hoàn chỉnh và ghi nhớ luận điểm là các nhánh có cỡ chữ to, lớn hơn nó sẽ giúp bạn dễ dàng nhớ được bài thơ có bao nhiêu luận điểm.

Từ đó tiếp tục các luận cứ và các dẫn chứng chứng minh. Hãy đếm xem luận điểm đó có bao nhiêu luân cứ rồi ghi số tương tự trên đầu từng luận điểm và như vậy với các luận cứ làm như vậy khi bạn nhớ tới mỗi luận điểm luận cứ thì bạn sẽ biết ngay là nó sẽ gồm bao nhiêu ý và kiến thức ngay lập tức được gợi nhớ lại trong đầu bạn, yên tâm là sẽ không bao giờ lo chuyện thiếu ý.

XEM THÊM:  Etilen C2H4 cấu tạo phân tử tính chất hoá học của etilen và bài tập – hoá 9 bài 37

Bằng cách này bạn sẽ dễ dàng gợi nhớ lại toàn bộ kiến thức một cách dễ dàng và phát thảo nó trong phòng thi. Công việc cuối cùng đó là dựa vào công thức đã có sẵn, hãy hoàn thành bài văn của mình.

Bước 3: Viết bài

Hãy viết bài dựa vào sơ đồ và theo phong cách của cá nhân bạn, đừng câu nệ theo lối diễn đạt của bất cứ ai (đặc biệt đừng bao giờ đi học thuộc một bài văn mỗi nào đó vì nó chỉ khiến cho bạn thêm nặng nề mà thôi ).

Hãy tạo cho bài văn một điểm nhấn bằng văn phong của bạn khi đó người chấm sẽ có cảm giác hứng thú hơn và đọc kĩ bài văn của bạn hơn. Vừa phát huy lối diễn đạt của bản thân vừa đi theo các ý mà sơ đồ tư duy bạn đã soạn điều đó sẽ giúp bài làm của bạn đảm bảo đủ ý, viết có hệ thống, vừa thoải mái nhẹ nhàng khi viết bài.

Cuối cùng mình sẽ cung cấp cho các bạn sơ đồ tư duy tổng quát của các kiểu bài nghị luận văn học thông dụng nhất. Các bạn dựa vào để xác định kiểu bài ở bước một và hoàn thành sơ đồ ở bước hai nha.

*

Dàn ý nghị luận về một tác phẩm đoạn trích văn xuôi

*

Dàn ý nghị luận về tác phẩm đoạn thơ

*

Dàn ý nghị luận về ý kiến bàn về văn học

*

Dàn ý nghị luận so sánh hai vấn đề hai đối tượng

Mong rằng bài viết này của mình sẽ giúp cho bạn làm chủ được dạng bài nghị luận văn học nha. Đây là một dạng bài khó và khó có thể đạt được điểm tối đa thế nhưng để đạt được 90% điểm số ở dạng bài này là điều hoàn toàn vừa sức khi các bạn vận dụng tốt sơ đồ tư duy và việc ghi nhớ kiến thức và phát thảo ý.