1. Cilantro - rau mùi là gì?
Cilantro - rau mùi là gì?
Cilantro, là rau mùi ta, ngổ thơm hay còn gọi là ngò rí, thuộc họ Hoa tán, có nguồn gốc từ các nước thuộc khu vực Tây Nam Á trải dài về phía tây cho đến tận châu Phi.
Rau mùi xuất hiện từ rất lâu trong đời sống con người, chẳng hạn người ta đã tìm thấy các hạt rau mùi trong hang động Nahal Hemar ở Israel và xác định chúng có từ thời kỳ tiền đồ đá mới, hay phát hiện khoảng 500gr rau mùi trong lăng mộ của Tutankhamen cho thấy chúng được trồng trọt bởi người Ai Cập cổ đại lúc bấy giờ. Thậm chí, rau mùi có thể đã được trồng ở Hy Lạp từ khoảng thiên niên kỷ thứ hai trước Công nguyên.
[external_link_head]
Đặc điểm rau mùi ta (cilantro)
Rau mùi ta thuộc loại cây thân thảo hằng năm, có chiều cao phát triển đến 50cm. Lá có hình dạng thay đổi, mảnh mai và chia thùy rộng ở phần gốc thân cây. Hoa màu trắng hoặc màu hồng nhạt, mọc không đối xưng với những cánh hoa hướng ra ngoài trông giống như cây dù. Quả rau mùi hình cầu, khá nhỏ có đường kính khoảng 3 - 5mm.
Hầu hết các bộ phận của cây rau mùi đều được sử dụng:
- Lá rau mùi có vị thơm như hương vị của vỏ quýt, được sử dụng phổ biến trong các món ăn.
- Hạt rau mùi được sử dụng như một loại gia vị, có hương vị giống với cam và hơi cay, thường được dùng trong một số món ăn như: sambhar và rasam (ở Ấn Độ), xúc xích (ở Đức và Nam Phi), bánh mì lúa mạch đen (ở Nga và Trung Âu), một số loại bia (ở Bỉ), thịt nướng (trong nền ẩm thực ở Bắc Mỹ),… Ngoài ra, hạt rau mùi còn được chiết xuất thành tinh dầu.
- Rễ rau mùi có hương vị nồng nàn hơn lá, sử dụng trong nhiều món ở châu Á, nhất là món súp.
2. Tác dụng của rau mùi đối với sức khỏe
Rau mùi không chỉ đơn giản là một loại rau gia vị mà còn được sử dụng như một loại rau có công dụng tốt cho sức khỏe, như:
Hỗ trợ làm giảm lượng đường trong máu
Rau mùi có tác dụng làm giảm lượng đường trong máu, nên nó trở thành thực phẩm cần được cân nhắc sử dụng đối với những ai đang dùng thuốc điều trị bệnh tiểu đường, vì rau mùi có thể làm giảm tính hiệu quả của thuốc.
Lượng đường trong máu tăng cao là một trong những nguyên nhân gây ra bệnh tiểu đường loại 2. Nhiều nghiên cứu cho thấy: hạt rau mùi có khả năng thúc đẩy sự hoạt động của enzyme nhằm loại bỏ đường ra khỏi máu, nhờ đó làm giảm lượng đường trong máu.
Nghiên cứu được tiến hành trên động vật chứng minh: khi sử dụng chiết xuất hạt rau mùi với liều lượng 20mg trên mỗi trọng lượng cơ thể có thể làm giảm lượng đường trong máu 4mmol/L trong vòng 6 giờ, có tác dụng như dùng thuốc glibenclamide để điều trị đường huyết.
Hỗ trợ tăng cường miễn dịch
Nhờ chứa chất chống oxy hóa như quercetin, terpinene và tocopherols, rau mùi hỗ trợ tăng cường hệ thống miễn dịch cơ thể, từ đó chống lại các bệnh ung thư, bảo vệ thần kinh và chống viêm.
Người ta đã chứng minh chất chống oxy hóa có khả năng chống lại tình trạng viêm diễn ra trong cơ thể, ngăn ngừa sự tổn thương tế bào do gốc tự do gây ra cũng như phòng được nhiều bệnh tật.
Ngoài ra, nhiều cuộc nghiên cứu khác trong ống nghiệm chỉ thêm: các chất chống oxy hóa trong chiết xuất của hạt rau mùi có tác dụng làm giảm viêm và làm chậm sự phát triển của tế bào ung thư - ung thư vú, ruột kết, phổi và tuyến tiền liệt.
Tăng cường sức khỏe tim mạch
Chế độ ăn giàu các loại gia vị, gồm cả rau mùi, có tác dụng tích cực đến sức khỏe tim mạch bằng cách làm tăng hàm lượng cholesterol HDL tốt, đồng thời làm giảm huyết áp và hàm lượng cholesterol LDL xấu trong cơ thể.
[external_link offset=1]Cụ thể, chiết xuất từ rau mùi có tác dụng làm giảm huyết áp vì hoạt động như một chất lợi tiểu, giúp cơ thể đào thải được lượng natri và nước dư thừa. Người ta còn phát hiện tỷ lệ mắc bệnh tim có xu hướng giảm thấp đối nhóm người có chế độ ăn nhiều loại rau mùi và các loại gia vị, hơn so với nhóm người có chế độ ăn uống chứa nhiều đường và muối.
Hỗ trợ bảo vệ sức khỏe não bộ
Các bệnh về não như Alzheimer và Parkinson, đều liên quan đến triệu chứng viêm. Với đặc tính chống viêm của các chất chống oxy hóa, rau mùi có thể làm giảm viêm não và bảo vệ não chống lại sự tổn thương của các tế bào thần kinh sau những cơn co giật do thuốc gây ra.
Không những thế, lá rau mùi còn giúp cải thiện trí nhớ và kiểm soát được sự lo lắng (có hiệu quả như việc dùng thuốc diazepam để điều trị tâm trạng lo lâu).
Hỗ trợ và thúc đẩy sức khỏe tiêu hóa
Rau mùi có khả năng làm giảm các triệu chứng liên quan đến hệ tiêu hóa như đầy hơi và khó chịu ở những người bị hội chứng ruột kích thích (IBS), cũng như thúc đẩy quá trình tiêu hóa diễn ra tốt hơn.
Trong một nghiên cứu diễn ra trên 32 người bị IBS, trong 8 tuần cho thấy việc dùng 30 giọt thuốc thảo dược chiết xuất từ rau mùi, với tần suất 3 lần/ngày đã làm giảm đáng kể triệu chứng đau bụng, đầy hơi, khó chịu so với việc dùng giả dược.
Hơn nữa, chiết xuất rau mùi còn có tác dụng như một chất kích thích cảm giác thèm ăn mà y học cổ truyền Iran đã sử dụng.
Giúp chống lại nhiễm trùng
Rau mùi chứa các hợp chất chống khuẩn, nên có tác dụng chống lại một số bệnh nhiễm trùng trong cơ thể như nhiễm trùng đường tiết niệu. Đồng thời, rau mùi có thể kháng lại một số vi khuẩn từ thực phẩm như vi khuẩn Salmonella.
Chẳng hạn, người ra tìm thấy hợp chất dodecanal trong rau mùi có thể chống lại sự hoạt động của vi khuẩn Salmonella - là vi khuẩn gây ngộ độc thực phẩm phổ biến hằng năm ở Hoa Kỳ.
Bảo vệ sức khỏe làn da
Chất chống oxy hóa trong rau mùi đã làm cho thực phẩm này có khả năng bảo vệ làn da bạn tránh khỏi quá trình oxy hóa, gồm sự tác động gây hại của ánh nắng mặt trời.
Vì thế, trong một nghiên cứu cho thấy rằng: khi kết hợp chiết xuất rau mùi với một số hợp chất làm dịu da khác có tác dụng điều trị hăm tã ở trẻ sơ sinh. Không những thế, việc dùng nước ép rau mùi còn hỗ trợ điều trị một số bệnh liên quan đến da, như nám, mụn trứng cá, da khô hoặc da bị dầu.
3. Công dụng của rau mùi trong ẩm thực
Như Điện máy XANH đã chia sẻ phía trên, rau mùi là một loại rau gia vị và hầu như các bộ phận của nó đều đươc sử dụng. Trong đó, phổ biến nhất là hạt và lá rau mùi đều mang lại hương vị đặc trưng cho món ăn.
Hạt rau mùi có vị đầm, cay hơn so với lá. Người ta sử dụng hạt rau mùi nguyên hạt cho các món nướng, món rau ngâm chua, rau xào, chà bông và kể cả món đậu lăng hầm. Hơn nữa, hạt có thể được xay thành bột hoặc chiết xuất để lấy tinh dầu cho một số món ăn như bánh.
Trong khi đó, lá rau mùi được dùng phổ biến hơn ở dạng tươi cho nhiều món ăn, như món súp, món salad, mì Ý và nhiều món mì Thái. Ngoài ra, rau mùi có thể được xay chung với đậu phộng, tỏi và nước cốt dừa để tạo thành hỗn hợp sệt cho món burritos hoặc làm nước sốt.
4. Sự khác nhau giữa rau mùi ta và rau mùi tây
Để phân biệt nhanh chóng giữa hai loại rau mùi ta và rau mùi tây, bạn hãy dựa nhanh vào một số đặc điểm mà Điện máy XANH gợi ý ngay phía dưới:
Rau mùi ta | Rau mùi tây | |
Tên tiếng Anh | Cilantro, thuộc họ Hoa tán [external_link offset=2] | Parsley, thuộc họ Cần tây |
Kích thước lá | Lá phẳng, mảnh mai | Lá dạng xoăn, dày, đày đặn và kích thước to hơn rau mùi ta |
Màu sắc lá | Màu xanh lá cây nhạt | Màu xanh đậm, nhìn mơn mởn |
Hương vị | Thơm nồng | Thơm nhẹ |
Cách sử dụng | Sử dụng lá, hạt và rễ cho hầu hết các món ăn và ăn sống | Sử dụng lá và rễ cho món súp, món hầm và ăn sống |
5. Cilantro và coriander có phải là một?
Tên gọi khá giống nhau và có một số tài liệu thường hay dùng thuật ngữ coriander thay cho cilantro khiến nhiều người dễ bị nhầm lẫn. Cơ bản, đây là hai thuật ngữ để chỉ hai bộ phận khác nhau của cây rau mùi: coriander chính là phần hạt (thường được rang thơm trước khi sử dụng) và cilantro là phần lá (thường được sử dụng ở dạng tươi).
Hy vọng, bạn đã hiểu rõ hơn về cilantro - rau mùi là gì? Công dụng và cách phân biệt với rau mùi tây ra sao rồi nhé! Đến với chuyên mục Vào bếp của Điện máy XANH, bạn sẽ có thêm nhiều thông tin hữu ích về thực phẩm và các món ăn ngon.
*Tổng hợp và tham khảo thông tin từ nhiều nguồn như Wikipedia và Healthline.
Biên tập bởi Nguyễn Loan Minh Trang • 08/01/2021[external_footer]
