Tiểu Luận Về Stress – Stress Và Quản Lý Stress – Lingocard.vn

PHẦN MỞ ĐẦU

1. Lý do chọn vấn đề nghiên cứu

Với những guồng quay hối hả của cuộc sống thường ngày, mỗi người

chúng ta, đặc biệt là nhân viên công tác xã hội thường phải đối mặt với nhiều áp

lực, có thể về tinh thần có thể về thể chất dẫn đến trạng thái căng thẳng thần

kinh, mệt mỏi, chán chường… Chúng ta thường gọi chúng với cái tên chung là

“stress”. Vậy stress là gì, có lợi hay có hại, khi nào ta biết mình đang bị stress và

làm sao để đối phó với trạng thái ấy? đó chính là lý do chọn đề tài nghiên cứu

2. Mục đích nghiên cứu

Nghiên cứu lý luận và thực tiễn về mức độ hiểu biết về hiện tượng

stress, nguyên nhân, biểu hiện, hậu quả và cách thức ứng phó khi bị stress trong

đời sống ở nhân viên công tác xã hội nhằm tìm ra các biện pháp giúp nâng cao

hiểu biết cho nhân viên CTXH về hiện tượng stress từ đó họ sẽ biết cách ứng

phó, hạn chế được những hậu quả đáng tiếc khi bị stress trong đời sống.

3. Đối tượng và khách thể

Đối tượng nghiên cứu: Hiện tượng stress trong đời sống của nhân viên

công tác xã hội.

Khách thể nghiên cứu: nhân viên công tác xã hội tại Trung tâm Bảo trợ

Huấn nghệ Cô nhi Biên Hòa.

4. Nhiệm vụ nghiên cứu

Nghiên cứu cơ sở lý luận về stress trong đời sống của nhân viên CTXH

nhằm hệ thống hóa các lý luận về hiện tượng stress tạo cơ sở cho việc tìm hiểu

thực trạng hiện tượng stress trong đời sống hàng ngày của nhân viên CTXH.

5. Phương pháp nghiên cứu

Quan sát và phỏng vấn nhân viên công tác xã hội

6. Ý nghĩa của vấn đề nghiên cứu

Tìm hiểu thực trạng về mức độ hiểu biết về hiện tượng stress, nguyên

nhân, biểu hiện, hậu quả và cách ứng phó khi bị stress trong đời sống của nhân

viên CTXH nhằm xác định mức độ hiểu biết về hiện tượng stress, nguyên nhân,

biểu hiện, hậu quả và cách thức ứng của nhân viên khi bị stress trong đời sống.

PHẦN NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

I. Cơ sở lý luận

1. Khái niệm chung về stress

Stress là cách ứng phó của cơ thể đối với bất cứ loại đòi hỏi nào. Nó có

thể là stress tích cực (eustress) và stress tiêu cực (distress). Khi con người cảm

1

thấy bị stress bởi một điều gì xảy ra xung quanh họ, cơ thể họ phản ứng bằng

cách tiết ra các hoá chất vào trong máu. Những hoá chất này cung cấp cho con

người sức mạnh và năng lượng nhiều hơn. Điều này có thể tốt nếu họ bị stress

do sự nguy hiểm bên ngoài. Nhưng điều này có thể là điều xấu nếu stress của họ

là để đáp ứng một điều gì đó thuộc về cảm xúc và không có lối thoát cho sự gia

tăng năng lượng và sức mạnh.

2. Các yếu tố gây stress

Môi trường bên ngoài: Thời tiết, tiếng ồn, giao thông, bụi, và sự ô nhiễm.

Những căng thẳng từ xã hội và gia đình: Thời hạn của công việc phải

hoàn thành, các vấn đề tài chính, công việc, các bài trình bày, mâu thuẫu, yêu

cầu về thời gian và sự tập trung sức lực vào công việc hay gia đình, mất mát

người thân, mâu thuẫn trong gia đình, bạn bè…Các vấn đề về thể chất: Thay đổi

cơ thể, ốm đau, không đủ chất dinh dưỡng…Suy nghĩ của các bạn: Đôi khi, cách

chúng ta suy nghĩ hay phiên giải những điều đã hoặc sẽ xảy ra đem đến cho

chính mình rất nhiều căng thẳng. Thường đó là những suy nghĩ tiêu cực. Ví dụ:

nếu trượt đại học, tương lai của tôi thật mù mịt; Nếu tôi không làm được thì mọi

người sẽ cười chê tôi,…

3. Các dấu hiệu nhận biết stress

Những biểu hiện về mặt cảm xúc: Cảm thấy khó chịu, Cảm thấy lo lắng

hoặc căng thẳng, Cảm thấy buồn bã, Cảm thấy chán nản, thờ ơ, Cảm thấy đánh

mất giá trị bản thân

Những biểu hiện về hành vi: Nổi cáu, bực bội hoặc nóng tính; Sử dụng

các chất kích thích như rượu hoặc thuốc lá; Xáo trộn các sinh hoạt hàng ngày

như ăn uống hoặc giấc ngủ của bạn; Bỏ qua những hành vi thông thường, mất

tập trung; Trở nên vô lý trong những quyết định của mình; Hay quên hoặc trở

nên vụng về; Luôn vội vàng và hấp tấp; Ăn quá nhiều hoặc ăn quá ít Những

triệu chứng về thể chất; Đau đầu; Căng hoặc đau cơ bắp; Đau bụng; Đồ mồ hôi;

Cảm thấy chóng mặt; Rối loạn tiêu hóa; Khó thở hoặc đau ngực; Khô miệng;

Ngứa trên cơ thể; Có vấn đề về tình dục.

4. Stress do đặc điểm nghề công tác xã hội

Trong hoạt động nghề nghiệp, nhân viên xã hội làm việc với nhiều thân

chủ, mỗi thân chủ lại có các vấn đề riêng của họ, địa điểm làm việc không ổn

định… Với tính chất và đặc điểm của nghề công tác xã hội như vậy nên nhân

viên xã hội rất dễ rơi vào trạng thái stress. Ở Việt Nam chưa có nghiên cứu cụ

thể nhưng nhiều công trình nghiên cứu trên thế giới đã chỉ ra vấn đề này.

4.1. Tính mơ hồ trong công tác xã hội

Về mặt kỹ thuật Nghề Công tác xã hội chưa xác định được kỹ thuật rõ

ràng. Nhân viên xã hội được trang bị khá đầy đủ các kỹ năng nghề nghiệp để

giải quyết các vấn đề trong công việc. Tuy nhiên, việc sử dụng kỹ năng nào

trong hoàn cảnh cụ thể lại không được xác định rõ ràng.

Vị trí của nghề nghiệp CTXH chưa được khẳng định rõ ràng trong xã hội

Ở Việt Nam, nghề công tác xã hội còn khá mới mẻ, cho nên xã hội chưa hiểu rõ

vị trí nghề nghiệp của những người làm công tác xã hội. Nhiều bậc cha mẹ do

không hiểu nên không chấp nhận cho con mình theo học ngành công tác xã hội

vì chưa thấy vai trò, vị trí của nhân viên xã hội trong xã hội như thế nào.

Sự tuân thủ những giá trị, đạo đức, nguyên tắc nghề nghiệp không phải

luôn luôn dễ dàng Các giá trị như “tôn trọng phẩm giá của thân chủ” và “cải

thiện điều kiện sống cho cá nhân, nhóm hoặc cộng đồng” dễ được hiểu theo các

tiêu chuẩn khác nhau tuỳ theo từng địa phương và bối cảnh. Điều kiện sống

được coi là tốt của một người sống nông thôn có thể rất khác đối với điều kiện

sống của một người sống ở thành thị. Do vậy, những gì được coi là “tốt” rất khác

biệt. Mặc dù giá trị và đạo đức nghề CTXH được quy định rất rõ, nhưng việc

giải thích và hiểu về những quy điều đó có thể rất khác trong bối cảnh khác

nhau, và do vậy, những khác biệt này gây ra sự mơ hồ.

4.2. Tính chất công việc khó khăn và phức tạp

Không đủ thời gian Nhân viên xã hội thường triển khai công việc chuyên

môn theo các phương pháp và tiến trình quy định của nghề. Mỗi thân chủ có vấn

đề và hoàn cảnh khác nhau cho nên nhân viên xã hội phải áp dụng các nguyên

tắc, kỹ năng phù hợp. Họ không đủ thời gian để thực hiện đầy đủ các bước của

quy trình can thiệp nên họ lo lắng. Trong khi đó ngoài giờ làm việc ra họ còn có

nhiệm vụ với gia đình con cái.

Công việc quá tải Nhân viên xã hội nhất là nhân viên quản lý ca có khi

được phân công quản lý số lượng thân chủ quá nhiều nên lượng công việc họ

làm trở nên quá tải và vượt quá khả năng theo dõi giúp đỡ của họ khiến họ lâm

vào tình trạng stress.

Kỳ vọng về sự thay đổi nơi thân chủ Một trong những áp lực đối với nhân

viên xã hội là khi giúp đỡ thân chủ nhân viên xã hội thường mong mỏi thân chủ

của mình mau thay đổi. Do kỳ vọng đặt vào thân chủ lớn như vậy nên khi thấy

thân chủ chậm thay đổi hoặc chưa thay đổi, nhân viên xã hội bắt đầu thất vọng

về thân chủ, về bản thân mình và từ từ dẫn đến bị stress.

Thiếu sự hợp tác của thân chủ Thông thường nhân viên xã hội có khả

năng tìm ra giải pháp cho vấn đề của thân chủ trên cơ sở nhận diện vấn đề, phân

tích đánh giá chẩn đoán vấn đề từ đó cùng thân chủ đưa ra giải pháp. Nhưng

cũng có trường hợp thân chủ thiếu sự hợp tác nên áp lực tìm ra giải pháp để thân

chủ tham gia trong tiến trình giải quyết làm tăng sức ép lên nhân viên xã hội. Họ

lo lắng, băn khoăn nên dễ nóng nảy với người xung quanh kể cả thân chủ.

4.3. Môi trường tác nghiệp

Môi trường tác nghiệp nhấn mạnh tới bối cảnh chung của xã hội và bối

cảnh cơ sở xã hội nơi nhân viên xã hội làm việc, những nơi này có thể có gây

stress cho nhân viên xã hội.

Môi trường tác nghiệp nhấn mạnh tới bối cảnh chung của xã hội và bối

cảnh cơ sở xã hội nơi nhân viên xã hội làm việc, những nơi này có thể có gây

stress cho nhân viên xã hội như sau:

Vị trí vai trò, trách nhiệm, quyền hạn chưa rõ ràng Vị trí của nhân viên xã

hội ở nước ta chưa có dù mới đây nhà nước có ban hành thông tư quy định chức

danh nhưng trong bộ máy tổ chức của các cơ sở xã hội thì vị trí vai trò của họ

chưa có hoặc chưa rõ ràng, trách nhiệm và quyền hạn cũng chưa được xác định

mà chỉ được giao công việc chung chung.

Hệ thống giám sát và hệ thống an sinh xã hội chưa hoàn thiện và chưa

đồng bộ Một môi trường tác nghiệp lý tưởng trong nghề công tác xã hội là phải

có đội ngũ nhân viên xã hội, có hệ thống kiểm huấn/giám sát đầy đủ giúp nhân

viên các cấp hoàn thành công việc và tăng năng lực. Môi trường làm việc của

nhân viên xã hội hiện nay ở nước ta chưa hoàn thiện và tính chuyên nghiệp chưa

cao vì thế việc áp dụng kiến thức chuyên môn vào hoạt động thực tế gặp nhiều

khó khăn. Họ rơi vào tình trạng hoang mang, lo lắng và nếu tình trạng này kéo

dài sẽ làm ảnh hưởng tiêu cực đến sự phát triển chuyên môn. Bên cạnh đó, hệ

thống an sinh xã hội chưa đồng bộ, tính đáp ứng chưa cao, chưa chú trọng đúng

mức yếu tố con người nên ảnh hưởng đến việc giải quyết vấn đề xã hội của thân

chủ, làm nhân viên xã hội cảm thấy mình lạc lỏng, thiếu sự hỗ trợ và hợp tác.

Thiếu sự hỗ trợ liên ngành và bộ máy thực thi chính sách Công việc của

nhân viên xã hội là vận động nguồn lực cộng đồng để hỗ trợ thân chủ giải quyết

vấn đề theo nguyên tắc “tự giúp” (self-help). Do đó việc chuyển tuyến/chuyển

gởi là việc làm thường xuyên, nhưng để làm được việc này đòi hỏi cần có sự

hợp tác và phối hợp từ các ngành liên quan và các đơn vị trong bộ máy thực thi

chính sách xã hội. Sự hợp tác liên ngành giữa công tác xã hội và các ngành gần

được đặt ra từ lâu, như tâm lý học, tâm thần học, xã hội học và y khoa. Tuy

nhiên trong thực tế việc hợp tác liên ngành này gặp nhiều hạn chế khiến nhân

viên xã hội thiếu nguồn lực hỗ trợ cho công việc của mình.

Nguy cơ cao (tai nạn nghề nghiệp) Nghề công tác xã hội thường ẩn chứa

nhiều rủi ho, bất trắc và nguy hiểm. Nhân viên xã hội tuy thực thi nghề nghiệp

theo quy điều đạo đức nhưng trong họ vẫn băn khoăn về những nguy cơ tai nạn

nghề nghiệp. Tuy có chính sách, chế độ cho những người chăm sóc những đối

tượng đặc biệt nhưng sự an toàn bản thân vẫn phải đặt hàng đầu. Ví dụ, nhân

viên xã hội làm việc ở các trung tâm tâm thần có thể bị thân chủ tấn công, hay

những tai nạn xảy ra khi đi vãng gia ở những địa điểm xa xôi, hẻo lánh…

Gặp khó khăn trong giải quyết các thủ tục hành chính Thủ tục của bộ máy

hành chánh tạo ra những rào cản khiến nhân viên xã hội gặp khó khăn trong khi

giải quyết vấn đề cho thân chủ. Còn thân chủ nếu gặp tình trạng hành chánh giấy

5

tờ thì họ không thể và không muốn tiếp cận với các dịch vụ an sinh xã hội. Từ

các rào cản này khiến nhân viên xã hội phải mất thời gian, công sức để tác động,

biện hộ với các nhân viên hệ thống hành chánh nên dễ bị stress.

Nơi làm việc và điều kiện làm việc khó khăn Nhân viên xã hội làm việc ở

nhiều môi trường khác nhau từ thành thị cho đến nông thôn, vùng sâu vùng xa,

hải đảo, miền núi cho nên gặp nhiều khó khăn trong khi triển khai công việc.

Tuy rằng khi vào nghề ai cũng biết và chấp nhận sự gian khổ này nhưng thực tế

không ít người than thở và lo âu. Có người làm ở các cơ sở giáo dục dạy nghề

cho thanh niên nghiện ma túy đóng ở địa bàn miền núi, xa cách khu dân cư,

thiếu thốn đủ bề. Họ cố gắng hòa nhập nhưng vẫn có người bị stress phải bỏ việc

hoặc xin chuyển qua việc khác. hoặc nhân viên xã hội làm việc với người có H ở

giai đoạn cuối, người có vấn đề sức khỏe tâm thần thường gặp phải áp lực từ

tâm lý lo âu, sợ hãi.

Với đặc điểm ngành nghề như trên nhân viên xã hội rất dễ rơi vào stress

và nếu không biết xử lý và kiểm soát thì nhân viên xã hội dễ trở nên bị cạn kiệt.

II. Thực trạng stress của nhân viên xã hội

1. Trường hợp stress của nhân viên xã hội

Chị T.T.Đ được giao nhiệm vụ quản lý đối tượng tại Trung tâm Bảo trợ,

tuy nhiên trong thời gian gần đây chị cảm thấy mệt mỏi do phải chuyển vị trí

công tác sang bộ phận khác (việc làm mới tại bộ phận khác trong Trung tâm).

Mà công việc khác áp lực hơn về mặt thời gian mà phải mang lại hiệu quả nhìn

thấy trong nhiệm vụ được giao.

Mặt khác nhà chị có con nhỏ, mấy hôm nay bé bị bệnh, buổi đêm chị

thường xuyên thức giấc để chăm sóc con, làm cho chị thiếu ngủ khiến cho chị

luôn cảm thấy mệt mỏi sau mỗi ngày làm việc.

Trong bữa ăn buổi trưa tại Trung tâm chị thường ăn ít và chỉ ăn cho đỡ đói

bụng chứ không có cảm giác ngon miệng.

Những công việc mới được giao chị làm cho hết trách nhiệm chứ không

còn hăng hái nhiệt tình như thời gian đầu giao nhiệm vụ mới.

Sau 3 tuần chị đã lấy lại được tinh thần làm việc nhờ vào sự nỗ lực của

bản thân, chị đã sắp xếp công việc cho phù hợp và từng bước hoàn thiện mọi

mục tiêu của công việc mà lãnh đạo trung tâm đề ra, thêm vào đó con của chị

6

cũng hết bệnh giúp cho chị có được tinh thần và sức khẻo tốt nhất để phục vụ

công việc.

2. Nguyên nhân gây stress với chị T.T.Đ

Công việc mới đòi hỏi chị phải có thời gian tiếp xúc mới cho được kết quả

tốt như mong muốn của cấp trên.

Ở nhà con bị bệnh, thức đêm ảnh hưởng đến sức khỏe từ đó công việc

cũng cho chất lượng thấp. Người phụ nữ chăm lo cho gia đình con cái và phải

đảm bảo công việc nơi công sở làm cho chị Đ stress trong thời gian này.

Chị Đ chưa sắp xếp công việc khoa học vì vậy tính hiệu quả chưa cao

thêm vào đó cấp trên giao nhiệm vụ mới cho chị Đ chưa tính toán hết khó khăn

chị gặp phải trong công việc và sự trợ giúp còn hạn chế từ những nhân viên

khác.

3. Biểu hiện stress của nhân viên xã hội

Mệt mỏi, uể oải, không tập trung cao độ cho công việc, trong các bữa ăn

ăn ít cảm giác không ngon miệng, thờ ơ ít giao tiếp với mọi người, không còn

vui vẻ giao tiếp với mọi người, có đôi khi tính khí khác thường như hay cáu

ghắt, có nét buồn trên khuôn mặt.

4. Giải pháp ứng phó của nhân viên xã hội

Sử dụng thời gian hợp lý và điều phối công việc, ưu tiên những việc cần

làm trước và chị Đ cũng làm quen dần những công việc mới, mang lại hiệu quả

trong quá trình làm việc, lấy được niềm tin từ mọi người và cũng nhờ được sự

động viên từ những nhân viên khác làm chung gia đình, giúp cho chị không còn

stress trong thời gian qua. Bên cạnh đó chị cũng tập trung điều trị bệnh cho con

nhanh hết bệnh từ đó giúp cho chị có sức khỏe tốt hơn phục vụ công việc, lấy lại

cân bằng trong cuộc sống.

5. Giải pháp đề xuất của sinh viên

Đặt ra ưu tiên, ưu tiên những việc cần làm trước như xin nghỉ một vài

ngày để ở nhà chăm sóc con sau đó mới quay trở lại công việc

Phân chia công việc khi trở lại với công việc chị Đ nên phân chia công

việc theo từng nhiệm vụ cụ thể để giúp giảm áp lực trong toàn bộ khối công việc

mình được giao.

Nghỉ giải lao trong khi thực hiện nhiệm vụ cũng cần có thời gian nghỉ giải

lao 5 đến 10 phút hoặc những giấc ngủ trưa giúp lấy lại sức cho buổi chiều làm

việc có hiệu quả.

7

Ra ngoài và tự thưởng cho mình cái gì đó có thể đi cùng gia đình đi chơi

thư giãn, xem phim, nghe ca nhạc

Dành thời gian cho gia đình, nếu chị Đ dành quá nhiều thời gian cho công

việc, sẽ sao nhãng gia đình, điều này là nguyên nhân dẫn tới việc thiếu hụt tình

cảm gia đình. Việc ở bên gia đình, cùng nhau ăn tối, xem tivi, chơi game hoặc đi

dạo với người thân sẽ giúp bạn có được những cảm giác ấm áp, dễ chịu đến

không ngờ.

Cười sẽ cảm thấy dễ chịu hơn, nụ cười giúp cho người đang bị stress làm

tươi mới lại chính mình, thưởng thức một bộ phim hài, phim hoạt hình hay câu

chuyện cười với bạn bè để thư giãn nhỉ, mọi căng thẳng sẽ biến mất.

Nhờ sự giúp đỡ, nhờ sự trợ giúp của gia đình, nhân viên trong trung tâm

lấy lại cân bằng giúp giải tỏa công việc được nhanh hơn, con cũng nhanh hết

bệnh.

Gặp gỡ bạn bè, chia sẻ những riêng tư, giải tỏa những điều muốn nói

nhưng chưa có ngừa tâm sự, giải tỏa stress, hết muộn phiền.

Làm việc nhóm, công việc mới cần những người khác trợ giúp, không

phải cái gì bản thân mình cũng biết, làm việc nhóm giúp cho chị Đ có hứng thú

hăng say trong công việc và từ đó mang lại hiệu quả cao hơn.

Đi ngủ khi cần thiết mệt mỏi rất dễ dẫn tới stress, bởi vì con chị bệnh nên

thường thức đêm. Hãy cố gắng chợp mắt một vài giờ thậm chí chỉ mười lăm

phút, hay ngủ trưa, mọi mệt mỏi sẽ tan biến. Sau một giấc ngủ, sẽ cảm thấy tốt

hơn.

Thử vài cách thư giãn: cũng có thể thưởng thức nhạc nhẹ, ngồi thiền, dùng

dầu tinh chất, hương liệu dược thảo, bạn cũng có thể đi spa hoặc massage để thư

giãn. Có nhiều cách thư giãn giúp loại bỏ stress trong cuộc sống.

Tập thể dục thường xuyên các bài tập thể chất có tác dụng lớn trong việc

trị stress. Tập thể dục sẽ đốt cháy nhiều kalo và sẽ giúp sảng khoái, bớt đi mỏi

mệt và lo nghĩ.

Cuối cùng hãy học tính kiên nhẫn: Kiên nhẫn là một điều mà mỗi chúng ta

nên có trong cuộc sống. Trước những khó khăn, hãy tự đặt câu hỏi để tìm ra

những lý do vì sao mình trong hoàn cảnh như vậy, vì sao bản thân không đạt kết

quả tốt và điều gì quan trọng đối với bạn lúc này. Kiên nhẫn tìm câu trả lời nhiều

khi lại mở ra cho bạn những cơ hội tuyệt vời.

8

6. Kết luận

Khi một người bị stress lâu ngày không giải toả được, thể chất cũng như

tinh thần sẽ chịu rất nhiều tác động xấu. có nguy cơ ảnh hưởng tới não, tim,

phổi, mắt, da, dạ dày, đầu…không chỉ với nhân viên công tác xã hội mà tất cả

mọi người cần điều chỉnh lối sống, công việc cho phù hợp hạn chế tình trạng

stress với bản thân giúp cho công việc, các mối quan hệ, gia đình luôn có trạng

thái tốt nhất và năng suất lao động cao, đời sống ngày được nâng cao.

Nền kinh tế Việt Nam đang trên quá trình phát triển và hội nhập, những

yêu cầu đặt ra đối với các doanh nghiệp ngày càng nhiều và khắt khe hơn. Đặc

biệt là vấn đề về nguồn nhân lực. Nước ta có lợi thế về nguồn nhân lực trẻ

nhưng trình độ và khả năng làm việc chưa cao, sức chịu đựng khó khăn còn

thấp và còn thiếu rất nhiều những kỹ năng, đặc biệt là các kỹ năng “mềm” thời

hiện đại. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của một nhà lãnh đạo trong thời

kỳ kinh tế thị trường là phải tạo nhiều điều kiện thuận lợi cho nhân viên mình có

cơ hội rèn luyện và phát huy hết những khả năng của mình, trong đó quan trọng

hơn hết là khả năng sáng tạo và khả năng làm việc nhóm.

Ngoài việc rèn luyện những kỹ năng làm việc theo những tiêu chuẩn của

một nhân viên thời hiện đại, vấn đề giải quyết tốt những xung đột, căng thẳng

trong công việc cũng rất cần thiết, đặc biệt đối với các nhà lãnh đạo, những

người phải chịu rất nhiều những áp lực trong công việc. Nền kinh tế ngày càng

hiện đại thì cuộc sống con người ngày càng căng thẳng hơn, khả năng bị stress

vì thế cũng cao hơn rất nhiều. Quản lý hài hòa thời gian và công việc của mình

để tránh khỏi những căng thẳng trong cuộc sống là một vấn đề mà nhiều người

đang quan tâm.

Một thành công là một người trước hết biết cách cân bằng cuộc

sống của mình và sau đó là biết phát huy hết những tiềm năng tiềm ẩn của bản

thân cũng như gia đình có cuộc sống ấm lo hạnh phúc. Quản lý stress,

giúp cho công việc hiệu quả và kích thích sáng tạo mang lại hiệu quả cao hơn.

7. Tài liệu tham khảo

– Giáo trình quản lý stress đối với nhân viên xã hội của Th.s Vũ Thị Lụa

– http://www.tuvankhoe.com/suc-khoe/stress-la-gi-nguyen-nhan-va-cach-chuabenh-stress.html

– http://suckhoe.24h.com.vn/

9